EMDR behandelingsproces en procedures

Fase 1 De geschiedenis

Een intake begint met het verzamelen van de nodige infortmatie, in het geval van traumaverwerking wordt tevens een traumakaart opgesteld. Voor dit thema gaat het dan vooral om trauma's die verbonden zijn met gehechtheidkwetsuren.

Handig daarbij is het gebruik van een genogram, een geschikt instrument voor het identificeren van transgenerationele en relationele patronen. Er bestaan verschillende genograms (middelengebruik, emoties - zoals woede, dominantie, genderrollen, enz.). Je kan eveneens een gehechtheidgenogram maken.

In zo'n gehechtheidgenogram kan je de volgende vragen stellen:

• relatie met vader, en moeder
• relatie met broers en zussen
• relatie met grootouders, nonkels, tantes, enz.
• het bevragen van het gevoel van nabijheid, afstand, veiligheid (veilige haven)
• ervaren trauma's of trauma's waarvan je getuige was
• overtuigingen over het zelf in relaties
• afwijzingen, scheidingen, bedreigingen, verliezen

Wat zijn verder de positieve bronnen in de relatie, alsook de moeilijke thema's.

Er dient ook nagegaan te worden of aan de nodige voorwaarden is voldaan om met het koppel EMDR of traumaverwerking te gaan doen. De voorwaarden zijn:

1. het koppel moet een duidelijk engagement hebben naar elkaar
2. het is mogelijk dat het trauma van die aard is, dat vooraf individuele therapie noodzakelijk is
3. de koppelrelatie moet 'veilig' en 'toegewijd' genoeg zijn

Fase 2 De voorbereiding

Het koppel krijgt uitleg over wat EMDR of traumaverwerking inhoudt. De procedures worden uitgelegd. Zowel de 'werkende' als de 'getuige' partner krijgen specifieke instructies. De getuige - partner krijgt meestal een plaats toegewezen achter de werkende - partner en krijgt enkele tips om een zo goed mogelijke meelevende getuige te kunnen zijn.

Met de werkende partner wordt zijn (haar) veilige plaats besproken en ingeoefend. Er wordt een methode voor de bilaterale stimulatie afgesproken. Eventueel worden ook ontspanningsoefeningen aangeleerd, die de cliënt kan gebruiken tijdens de verschillende sessies.

Fase 3 Assessment

In deze fase wordt de doelgebieden (targets) bepaald: met name de gehechtheidkwetsuren en de patronen. We beginnen met de relatiethema's, vervolgens wordt het spoor gevolgd dat de cliënt bewandelt. Om de doelen te identificeren gebruiken we meestal één van de volgende methodes:

1. ofwel is er een duidelijke target geïdentificeerd door het koppel of het individu
2. ofwel kunnen we werken met float-back instructies gefocust op lichaamsgewaarwordingen, en zo de target bepalen
3. of we gebruiken een floatback techniek met behulp van geleide imaginatie om alzo een herinnering terug te vinden en het target vast te stellen

Eénmaal de targets duidelijk, gaan we verder met het bepalen van de negatieve cognitie (NC), de positieve cognitie (PC), de fysieke gewaarwordingen, het bepalen van de spanning welke de target nu nog oproept of de SUD (Subjective Units of Disturbance), de geloofwaardigheid van de PC of VOC (Validity of Cognition).

Op basis van deze gegevens kunnen we aan de verwerking beginnen.

Fase 4 tot en met 7: verwerking

In deze fases gebeurt de desensitizering en verwerking. We focussen op de gehechtheidkwetsuur, en exploreren verder de hieraan gerelateerde feeder memories.

In fase 7, de afsluitfase, zijn de volgende punten belangrijk:

1. Aan de werkende partner wordt gevraagd om alle relevante gevoelens of gewaarwordingen na de sessie te noteren in een dagboekje, en mee te brengen bij de volgende sessie.
2. Aan de getuige partner wordt gevraagd om zonder te gaan pathologiseren, interpreteren, of probleemoplossend in te gaan op de sessie, de focus van zijn (haar) bedenkingen en opmerkingen te beperken op hoe je emotioneel werd geraakt of beroerd door de sessie. Wat heeft je als getuige-partner verrast, wat wist je niet?
3. Overbruggend materiaal kan helpen om de inhoud te verbinden uit de sessie op een betekenisvolle manier. Door het opvolgen vnan de "emotioneel impact beschrijving" van de getuige partner, kunnen we zicht krijgen hoe de getuige - partner onbewust de werkende partner kan getriggerd hebben. Bijkomend kunnen andere thema's getriggerd worden bij de getuige - partner, welke op dat moment dan kunnen geïdentificeerd worden. Er kunnen dan mogelijkheden voor nieuwe interacties en toekomstige templates gevondenw ordenen en verder ontwikkeld.
4. Met de volgende instructie wordt er een wederzijdse appreciatie gedeld: "deel met elkaar één kwaliteit die je diep en grondig hebt gewaardeerd tijdens de sessie. Kijk elkaar ondertussen aan, terwijl de therapeut luistert".
5. Tot slot worden er instructies gegeven voor de periode tussen twee sessies in. Er wordt met name gevraagd discussies over de EMDR sessie zelf te vermijden, zodat de verdere verwerking van de werkende partner niet wordt onderbroken. Indien de werkende partner toch materiaal wil delen, dan zal de getuige - partner er zich toe moeten engageren om te reageren als een toegewijde, meevoelende luisteraar.

Fase 8 Reëvaluatie

In de volgende sessie wordt bekeken of er nog bijkomende sessies nodig zijn voor de werkende partner. Daarna worden de rollen omgedraaid en wordt de getuige - partner werkende partner. He tis het best niet meer dan 2 of 3 sessies per partner te doen, en dan om te wisselen. Het omkeren van de rollen kan verschillende keren na elkaar gebeuren, indien nodig.