Home > Gehechtheid > Hechtingsproblemen en je relatie pointer Je bent hier

De gevolgen van hechtingsproblemen voor de relatie

Hechtingsproblemen, die tot uiting komen in verlatingsangst en bindingsangst, of angst voor intimiteit, kunnen belangrijke gevolgen hebben voor de relatie. Ik gebruik de hierboven vermelde vragenlijst (Close Relationships – Revised (ECR-R) als een soort objectief meetinstrument van hoe de partners op dat vlak zich tot elkaar verhouden. Als ze zich beiden afzonderlijk en tezamen herkennen in de resultaten is het een gemakkelijk te hanteren onderhandelingsdocument om te kijken hoe ze op dit vlak op elkaar reageren en een circulair effect teweegbrengen en soms zo tot escalerende situaties komen.
De belangrijkste gevolgen van hechtingsproblemen zijn onredelijke jaloezie, overspel (zo kan je intimiteit proberen te vermijden en dat geldt zowel voor diegenen met bindingsangst als diegenen met verlatingsangst, de eersten doen het om intimiteit te vermijden, en de laatsten om gezien hun onzekerheid zelfbevestiging te gaan zoeken), seksuele problemen (hechtingsproblemen hebben te maken met emotionaliteit, seksualiteit ook), emotionele verwijdering en communicatievalkuilen. Als communicatievalkuilen vernoem ik het geven van een negatieve uitleg aan bepaalde gebeurtenissen en het overal zien van afwijzingen (beide valkuilen komen voort uit het negatieve zelfbeeld of negatieve beeld van anderen dat de betrokkenen hebben), het patroon van aandringen en terugtrekken, de partner vanuit wantrouwen voortdurend aan een kruisverhoor onderwerpen, het patroon van aantrekken en afstoten.
Belangrijk ook is te beseffen dat de hechtingstijlen ooit nodig waren om te kunnen overleven. Onveilige hechting werd steeds geïnterpreteerd vanuit een deficitbenadering. Je zou even goed kunnen stellen dat onveilig hechtingsgedrag een adequate aanpassing is van het kind aan de situatie. Het is een gedrag dat aangepast is aan de perceptie van gevaar. Toegepast op koppels betekent dit dat als een partner gepreoccupeerd – jaloers en wantrouwig -  reageert, dit wel eens een adequate reactie zou kunnen zijn bvb binnen de context van het vreemd gaan van de partner. Onveilig hechtingsgedrag kan dan een gepaste strategie zijn voor deze kinderen en volwassenen.
Hechting kan je ook zien als een proces. Het is dus mogelijk dat iedereen in staat is om verschillende strategieën te ontwikkelen in functie van de omstandigheden. Je kan dus ook een andere hechtingstijl hebben al naargelang de betrokken persoon (je kan veilig gehecht zijn naar je moeder toe, en gedesorganiseerd gehecht naar je vader, enz). De mens is een uitermate flexibel wezen en kan zich goed aanpassen, vaardigheden worden ontwikkeld via veranderingsprocessen. We worden dus niet per definitie gevangen gezet door een oorspronkelijke hechting of door het hechtingsgedrag van onze hechtingsfiguren. Ons verleden ligt wel vast, maar de betekenis ervan wordt telkens herschreven.

Over voorspelbaarheid van intieme relaties of de onomkeerbaarheid van vroege kindervaringen

Onderzoek wijst op de mogelijkheid dat de persoon die een bepaalde gehechtheidstijl verworven heeft in relatie tot de ouders, dezelfde stijl zal hanteren tegenover de intieme partner. Men gaat er dus vanuit dat de hechtingsstijlen stabiel zijn, je neemt als het ware je in je jeugd aangeleerde hechtingsstijl mee naar je latere intieme relaties.

 

Gehechtheid categorie kind

Relatiepatroon volwassene

Veilig – zoeken troost en steun

Veilig - evenwicht autonoom en intiem

Vermijdend – zoeken géén troost

Vermijdend – gereserveerd

Angstig – ambivalent – vastklampen

Gepreoccupeerd - verlatingsangst

Gedesorganiseerd - chaotisch

Gedesorganiseerd – aantrekken & afstoten

 

Een sterk vooroordeel bestaat erin dat men gelooft dat de persoonlijkheid van iemand geboetseerd wordt door vroege levenservaringen en dat de ontwikkeling van een persoon geremd wordt of achterwege blijft als er ergens een belangrijk stadium gemist wordt. We kunnen hier spreken van een soort van ‘bandrecordermodel’ van ontwikkeling waarbij ervaringen onuitwisbaar vastgelegd worden en blijvend invloed zullen uitoefenen op later gedrag.
Hechtingsstijlen kunnen veranderen onder invloed van bvb een latere, langdurige relatie met een verschillend gehechtheidpatroon (het interne werkingsmodel van de persoon verandert: hij krijgt andere gedachten over zichzelf en over anderen), of onder invloed van situaties waarin er een plotselinge impact is van zekere omstandigheden, meestal traumatisch van aard voor de persoon, tot slot kan je je hechtingstijl veiliger maken door het mentaliseren via therapie. Onder invloed van een (ex -) partner kan je dus een veiliger stijl gaan ontwikkelen, maar andersom kan ook. Op die manier zouden zo’n 30% van de volwassenen van hechtingstijl veranderen. Je kan onveilige hechtingsstijlen dus veranderen, waardoor hechtingsproblemen effectief kunnen aangepakt worden. Dit inzicht is bruikbaar en hoopvol in de relatietherapie.
Nederlands onderzoek wijst uit dat onder de mensen die een relatie hebben er ongeveer 75% een veilige, gezonde hechtingsstijl op na houdt en 25% een onveilige. Bij singles liggen die verhoudingen anders: 50/50. Personen met een veilige hechtingsstijl zijn beter beschermd tegen ernstige mentale gezondheidsproblemen na blootstelling aan traumatische stress (verkrachting, kindermisbruik, militair geweld, politieke gevangenschap, martelingen, en dgl.) terwijl onveilig gehechte personen kwetsbaarder zijn.
Recent onderzoek wijst ook uit dat hechtingsstijlen niet alleen maar aangeleerd zijn, maar ook een genetische basis hebben.  Mensen hebben dus in aanleg al een voorkeur voor een bepaalde stijl. De genetische aanleg kan dus mensen kwetsbaar maken of juist beschermen tegen negatieve ervaringen.
Studies wijzen op een negatieve correlatie tussen de relatietevredenheid en de onveilige gehechtheidstijlen. De negatieve effecten van de onveilige stijl van de ene partner kunnen worden gecompenseerd door de veilige stijl van de andere partner.
In relaties kan de veilige gehechtheid groeien met de relatieduur. Een veilige gehechtheidstijl in relaties, biedt een veilige haven voor het koppel in stressvolle en crisissituaties, wat bijdraagt tot een grotere relatietevredenheid. Zoals voorspeld door de gehechtheidtheorie is dat niet zo in relaties met een onveilige gehechtheidstijl.
Gehechtheidstijlen kunnen veranderen onder druk van contextuele, omgeving en situationele stressoren. Ze kunnen dus ook veiliger worden door gehechtheidkwetsuren -uit de jeugd of uit de (vorige) relatie zelf - te herstellen en door het wijzigen van relationele patronen en interacties.

Relatietherapie kan daarbij de nodige ondersteuning bieden.



Luc Duprez, Hulp aan koppels, relatietherapie: theorie en praktijk, juni 2007.

Susan M. Johnson, The Practice of Emotionally Focused Couple Therapy, Creating Connection, Brunner-Routledge, 2004, 361 p.

R. Chris Fraley, A Brief Overview of Adult Attachment Theory and Research, University of Illinois, http://www.psych.uiuc.edu/~rcfraley/attachment.htm

M.J. Bakermans-Kranenburg, M. van Ijzendoorn & H.A. Zwart-Woudstra, Intergenerationele overdracht van gehechtheidsrelaties; het gehechtheidsbiografisch interview.

Je kan een on line versie vinden op http://www.web-research-design.net/cgi-bin/crq/crq.pl

 

Vorige artikels:

Basistheorie gehechtheid en gehechtheid bij kinderen, lees meer ...

Gehechtheid bij kinderen op school, lees meer ...

Gehechtheid bij volwassenen, lees meer ...

De vier gehechtheidstijlen in intieme relaties van volwassenen lees verder ...

De gevolgen van hechtingsproblemen voor de relatie, lees meer ...

Bron: vzw Mandala

Kostprijs en een afspraak maken.

  • Individuele therapie wordt berekend aan
    • € 75, - voor een sessie van 55 minuten
    • € 110, - voor een sessie van 1 uur en 25 minuten
  • Ik geef op het ogenblik géén relatietherapie.
  • Voor afspraken op verplaatsing wordt 1 € per kilometer aangerekend om het verbruik en de verplaatsingstijd te vergoeden. 

De gesprekken hebben enkel overdag plaats. Waar ? Park op den Berg, Kloosterstraat 9, bus 6, 1 ste verdieping, 2220 Heist-op-den-Berg. Ons appartement bevindt zich in Blok A, hoogste blok in dit complex.

Wegbeschrijving.

Voor een afspraak bel op 0473 99 51 80 en vraag naar Luc Duprez.