Home > Schematherapie > Het ontstaan van een schema in het kort pointer Je bent hier

Het ontstaan van een schema in het kort

Veel dingen die we doen, doen we automatisch. Voor een rood licht ga je stoppen, je hebt dat gedrag aangeleerd, en nadien wordt het een automatisme. Al maar goed ook, stel je voor dat je daar telkens moet gaan over nadenken.

Maar zo gaat dat ook met schema's. Als je in een milieu opgroeit waar de lat steeds heel hoog wordt gelegd, rond prestaties en dergelijke meer, dan wordt dat een automatisme. Je zal vermoedelijk ook later steeds de lat hoog leggen. het wordt een schema. Een schema is een organiserend concept om een levenservaring een plaats te geven, te kunnen begrijpen.

Schema's en modi bestaan uit de combinatie van gedachten, gevoelens en gedrag. Schema's hebben we nodig om ons bestaan zo vlot mogelijk te organiseren. Het zit wel goed fout als je met dysfunctionele schema's bent opgezadeld.

De schema's die Young heeft ontwikkeld zijn gecentreerd rond basisbehoeften, ook wel domeinen genoemd.

Als je in zo'n basisbehoefte tekort wordt gedaan, dan ga je op zoek naar een verklaring. Je wil weten waarom dat zo is. Als je als kind onvoldoende aandacht krijgt (dat kan om allerlei redenen zijn), ga je daar dus een verklaring voor zoeken. Mogelijke verklaring "Ik ben niet de moeite waard, ik ben minderwaardig." En vanuit die gedachte ga je dan je toekomstig gedrag organiseren. Je kan je overgeven aan die gedachte, en je echt als minderwaardig gaan gedragen. Je kan ook gaan overcompenseren, en overal de beste willen zijn.

Nu in het begin is zo'n schema een noodzakelijk kwaad, want het dient om erger - het niet begrijpen wat er aan de hand is - te voorkomen. Want als het schema blijft bestaan, ook als je in een levensfase zit, dat je wel kan inzien dat het tekort aan aandacht aan je ouders ligt, of af aan andere levensomstandigheden, dan wordt dat schema dysfunctioneel en dan zal je er een hoge prijs voor betalen.

Zo beginnen die schema's zich te ontwikkelen, als hier niet wordt ingegrepen, dan gaan die schema's zich dieper en dieper gaan nestelen en inslijten.

Schema's kunnen zich herstellen of zichzelf bevestigen.

Als je de lat hebt leren hoog leggen (schema perfectionisme, hoge eisen stellen) om een gevoel van tekortschieten en falen te compenseren, dan zal je elke mislukking zien als een bevestiging van je tekortkomen. Dat kan op zijn beurt weer tot nieuwe mislukkingen leiden. Het schema bevestigt zichzelf als een soort self fullfilling prophecy.

Je kan ook in een situatie terechtkomen, waar je schema wordt geheald. Als je een schema emotioneel tekort hebt, en je komt terecht in een liefdevolle relatie, dan kan dat schema zich mettertijd gaan oplossen.

Meestel zoeken mensen echter situaties op (weliswaar onbewust) waarin hun dysfunctionele schema's nog eens bevestigd worden. Sommigen kiezen liever voor een onaantrekkelijke zekerheid dan het risico om na een korte hoopvolle peiode nog dieper in het slop te geraken.

Drie coping stijlen

Mensen gebruiken 3 basisstrategieën om met die schema's om te gaan.

  1. Overgave aan het schema falen: je verzet je niet tegen het schema, je berust in het gevoel minderwaardig te zijn, en je stemt je gedrag daarop af. Je cijfer jezelf weg, je bent bescheiden, ...low profile.
  2. Dit schema vermijden: je vermijdt situaties waar je falen zou naar boven kunnen komen. Je trekt je terug, beperkt je sociale contacten, ...
  3. Het schema overcompenseren: je bent alom aanwezig, je faalangst moffel je weg, je geeft hoog op over je kwaliteiten, enz.... Misschien wordt je wel een bekende manager, maar dieper in zit je faalangst nog steeds.

Schema's en psychische klachten

Dergelijke schema's uiten zich vaak in angstklachten en depressie.

 

Bron:

Leven in je leven, Leer de valkuilen in je leven herkennen, Jeffrey Young & Janet Klosko, Pearson, 2009, 333p

Schemagerichte therapie, Handboek voor therapeuten, Jeffrey E.Young, Janet S.Klosko, Marjorie E. Weishaar, Bohn Stafleu van Logum, Houten 2005, 458p

Kostprijs en een afspraak maken.

  • Individuele therapie wordt berekend aan
    • € 75, - voor een sessie van 55 minuten
    • € 110, - voor een sessie van 1 uur en 25 minuten
  • Ik geef op het ogenblik géén relatietherapie.
  • Voor afspraken op verplaatsing wordt 1 € per kilometer aangerekend om het verbruik en de verplaatsingstijd te vergoeden. 

De gesprekken hebben enkel overdag plaats. Waar ? Park op den Berg, Kloosterstraat 9, bus 6, 1 ste verdieping, 2220 Heist-op-den-Berg. Ons appartement bevindt zich in Blok A, hoogste blok in dit complex.

Wegbeschrijving.

Voor een afspraak bel op 0473 99 51 80 en vraag naar Luc Duprez.