Wat zijn de kenmerken van een goed koppel?
Inleiding
Doe ik het goed? Een denkmoment over relaties
in het derde millenium.
Voordracht door Dr. Danny Verstraeten georganiseerd door "De
Luisterhuizen".
A Happy Family? " In onze familie komen geen echtscheidingen
voor. Mijn kinderen experimenteren niet met relaties. Ik hou
mijn emoties onder controle. Ik heb geen problemen met lichamelijkheid
of sexualiteit. Kortom wij vormen een ideale familie."
Wie kan dat vandaag nog zeggen? Als wij eerlijk zijn, moeten
wij erkennen dat onze ideale familie niet bestaat. En dan
worden wij onzeker, bang en vragen ons af: " Doe ik het
goed? Ben ik normaal?" Dr Danny Verstraeten, psycholoog
en relatietherapeute plaatst die vragen in een ruimer kader.
Zij legt uit welke veranderingsprocessen in de maatschappij
verantwoordelijk zijn voor de verschuivingen inzake familie,
sex, huwelijk, relaties ... En meteen doorbreekt zij het taboe
rond 'a happy family'.
Wat zijn de kenmerken van een goed koppel?
Koppels kunnen partners voor het leven worden. Maar de titel
wijst erop dat het niet alleen belangrijk is om ' de ware Jacob
' te vinden! Dat is alleen maar een toegangsticket. Eénmaal
bij elkaar is het aan het koppel om het potentieel dat erin
zit - om partners voor het leven te worden - te realiseren.
Een levensgezel is iemand met wie je een levenswerk uitbouwt.
Je moet daarvoor de nodige vaardigheden hebben en/of aanleren.
Meestal begint een relatie vanuit een erg romantische roes,
dat magische gevoel, de kick van de liefde. En daarna na de
wittebroodsperiode, vraag je je af "Waar zit nu die persoon
die op een magische manier al mijn wensen ging vervullen?"
Snel komen er een stel uitdagingen op de proppen, problemen
en verschillen die moeten opgelost worden. En men gaat zich
soms al afvragen, is die ander wel de 'juiste' partner?
In sommige gevallen begint hier het werk van de hulpverlener-astroloog
of relatietherapeut.
Je moet je ook realiseren dat beide partners allerlei zaken
uit hun verleden meepakken in de relatie. Je kan niet zomaar
zeggen: "laat je bagage achter aan de ingang van de relatie".
Nee, je neemt je emotioneel verleden mee, en niet alleen je
emotionele verleden, soms ook kinderen uit een vorige relatie,
en bepaalde finançiele en andere materiële kwesties,
... Je moet dat ook van mekaar aanvaarden, anders ga je mekaar
met de vinger wijzen, de andere is dan de oorzaak van een aantal
problemen. Dat is niet wat partners voor het leven doen, zo
worden we géén echte zielsverwanten, zo groeien
onze zielen niet, zo worden we niet méér (ziels)verwant.
Liefde groeit niet door mekaars bagage uit te schakelen, je
hebt nu eenmaal oude levenspatronen, krom getrokken denkpatronen,
negatieve overtuigingen, oude gevoeligheden ...
We leven nu hier in België met een scheidingspercentage
van ruim 30%. Statistisch is dat enorm, en dat is het
slechte nieuws; maar een veel belangrijker statistische conclusie is
dat er doorsnee genomen niet zoveel verschil is tussen de koppels
die samen blijven en die uiteengaan. Beide kennen dezelfde problemen.
Het grote verschil zijn de vaardigheden die beide hebben om
de verschillende uitdagingen die een relatie kent, aan te kunnen.
En het
goede nieuws is dan dat iedereen dergelijke vaardigheden
kan aanleren. Maar het gaat niet alleen om vaardigheden die
je kan aanleren.
Wat is dan verder nog het grote verschil?
Wat is nu het geslaagde koppel? Wanneer zeg je: " 't gaat
goed " ?
- Uit onderzoek blijkt dat koppels bij wie het goed gaat
niet zozeer andere dingen doen, ze hebben wel een andere
overtuiging, een andere kijk op de dingen. Geluk heeft
dikwijls te maken met: "Hoe kijk je naar de dingen?
". Koppels bij wie het goed gaat hebben vooral geloof
in elkaar, vertrouwen in de andere, maar ook vertrouwen
in 't algemeen, ze hebben een soort basisvertrouwen.
En dit basisvertrouwen wordt reeds veel vroeger opgebouwd.
Als we willen dat relaties werken, dan moeten we hier bij
onze kinderen al heel preventief aan werken en dit doorheen
de verschillende ontwikkelingsfasen; volgens sommigen (Erickson)
hoort het fundamenteel vertrouwen of wantrouwen bij de eerste
levensfase.
- Koppels bij wie het goed gaat kunnen goed met elkaar
spreken, kunnen knelpunten bespreken, kunnen onderhandelen (dat wordt nu ook toegepast in de relatietherapieën),
kunnen tot een oplossing komen.
- Zij zijn minder bezig met wat heeft de één,
en wat de ander. Ze zijn meer gericht op samenwerken,
dan dat ze zich vragen stellen in de trant van: 'is het
wel allemaal netjes verdeeld?'. Dus ze leggen het niet op
een balans, dat doen ze juist niet. Vanuit die basisvertrouwenshouding
gaan ze zoveel mogelijk samenwerken, ze vallen er niet over
als dat niet helemaal gelijk verdeeld is, ze geven elkaar
krediet. Sommige mensen die in een relatietherapie komen
voelen zich reeds lang niet goed, voelen zich persoonlijk
in de verdrukking, ze hebben dikwijls beide dat gevoel,
ze meten het af. Je kan dat niet blijven afmeten.
- Bij koppels die zich goed voelen is het ook belangrijk
dat ze erg geëngageerd zijn in hun relatie, er tijd in steken. Dit is een heel belangrijk punt.
Vooral nu in deze jachtige samenleving (bv bij goed opgeleiden)
wordt je volledig opgeëist. Dergelijke koppels komen
dan soms terecht in een strijd die te wijten is aan de eisen
die aan hen gesteld worden. Hier moet de maatschappij ook
letten op een regelgeving, een reglementering om het gezin
te beschermen tegen die veeleisende maatschappij. Als koppel
moet je dus doelbewust prioriteiten stellen, anders gaat
zich dat wreken.
- Koppels die zich goed voelen zorgen ervoor dat ze ergernissen
en frustraties die ze meemaken niet afreageren op elkaar.
Veel van die drukbezette mensen hebben activiteiten die
zich in de publieke sfeer afspelen. En daar heb je meestal
een sociaal masker op, je gaat je beheersen in je sociale
omgeving. Je frustrates komen niet buiten je gezin. Maar
het gezin kan dat niet allemaal opvangen. Voor koppels die
het hier moeilijk meehebben is het een goed actiepunt om
de partner of andere leden van het gezin niet te gebruiken
als kapstok. Leren onderscheid maken tussen waar
onze frustratie vandaan komt en het gezin zelf.
- Koppels die zich goed voelen, hebben een echt kameraadschapshuwelijk, hun partner is hun beste vriend.
Géén enkel gezin kan aan al deze punten voldoen,
dat is enkel als het goed gaat. Elk gezin maakt een periode
of periodes door dat ze 'in de clinch' liggen, dat ze de relatie
in vraag stellen. En er op die momenten over praten is niet
zo gemakkelijk, je hebt dan immers misverstanden.
En dat is het belangrijke punt. " Het misverstand is
een grond categorie van het menselijk bestaan!!!" Je
kan niet buiten misverstanden!!!
Perfecte communicatie bestaat niet. Soms weten we het zelf
niet goed, wat we willen zeggen, idem voor de andere. Mekaar
verkeerd verstaan is inherent aan ons mens zijn. Doorheen
het leven heb je schommelbewegingen, periodes van rust, en
periodes dat het slecht gaat, en dan denkt men soms: "het
zal niet meer gaan". Soms wordt het dan ook een relatiebreuk,
soms kan je door er aan te werken het tij keren, en dan wordt
de relatie soms weer solieder.
Er is ook een verschil in communicatiestijl tussen mannen
en vrouwen. Het niet willen of kunnen intens communiceren
heeft niet veel met liefde te maken. Het is de dagelijkse
inzet die liefde is. Er zijn veel mogelijke verklaringen
voor moeilijke communicatie.
- dat kleine verschil, waardoor je in een vicieuze cirkel
komt in de gezinsinteractie.
- het versschil in communicatiestijl: bv mannen die niet
zo graag praten, niet alles willen bespreken, liever andere
wegen van contact hebben bv de seksuele weg (typisch voor
mannen); bv mannen zullen een ruzie goed maken met vrijen
en vrouwen willen dat het eerst moet geod gemaakt worden,
voor het vrijen.
- angst voor, bang zijn voor intimiteit, een stuk introvertie;
immers je kwetsbaarheid stijgt, je toont je zwakker, je
geeft je wat over; als oplossing kan je hier het vertrouwen
vergroten, hoe meer je pusht, hoe meer je in een vicieuze
cirkel komt. Leren daar vertrouwenwekkend mee om te gaan.
Mannen en vrouwen kunnen heel wat andere verwachtingen hebben
ivm hun relatie. De een zegt kameraadschappelijk is OK, de
ander wil dat de relatie altijd erg intiem is.
Kan een relatie nog een relatie genoemd worden als de sex
maar half en half is. Mensen verschillen in verwachtingen
en zo ook in intensiteit van contact of sexuele relatie. Bijna
nooit kan je identiek hetzelfde willen. Tijdens de verliefdheid
vallen die verschillen niet zo op, maar later wel. Sommige
willen niet altijd knuffelen, ze zitten liever ieder in hun
hoekje. Elk koppel moet zijn eigen weg hierin vinden: het
optimale vinden voor elk koppel. Bij behoefte aan uitwisseling
moet je daar ook opletten. De een komt altijd dichter, en
de ander schuift altijd wat op. Zo krijg je een vicieuze cirkel.
Men loopt in een kringetje en dat weegt, niet de verschillen
zelf. Hoe sterk zijn de behoeften, welk is de gulden middenweg
tussen de verschillende behoeften van beide personen ?
Het is niet zo dat een koppel in elkaar past als een puzzle.
Dat gaat zo maar niet.
Wanneer kan relatietherapie helpen?
In relaties waar men nog vecht met een oud zeer, of blinde
vlekken, waar ze dat projecteren op hun partner, en daardoor
in conflict geraken, wat ze zelf niet begrijpen. Hier kan
relatietherapie helpen. Het kan ook helpen als men bepaalde
practische vaardigheden (bv uitpraten) niet ontwikkeld heeft.
En als het gaat om fundamentele incompatibiliteit dan gaat
die relatietherapie de echtscheiding in de hand werken, en
dat kan een oplossing zijn. Mensen kunnen daarvan heropleven.
Doorverwijzing is een belangrijk moment in het genezingsproces.
Therapie is dikwijls pijnlijk en heel hard emotioneel werk.