Wat
het lichaam weet ! Hoe
leer je focussen ?
In 't algemeen:
- Regel: laat hem, haar met rust
- Maak gebruik van de 6 fasenindeling
van Gendlin.
- Indien het lukt, verandert er fysiek iets in het lichaam,
en wordt er een ‘verschuiving’ gevoeld
- Daarna lijkt de aard van het probleem anders
Zonder het diepere lichamelijke niveau aan te boren, dat in
het begin altijd VAAG is, zou je blijven steken in de gedachten
en gevoelens van wat het probleem aanvankelijk schijnt te zijn.
Een effect van focussen is het naar het niveau van bewust
gewaar zijn brengen van verborgen stukjes persoonlijk “weten”.
Maar dit is niet het belangrijkste. Belangrijker is de lichamelijke
‘verschuiving’ – de verandering die zich
in het ervaren gevoel voltrekt: het “oude” ervaren
gevoel wordt het “nieuwe” ervaren gevoel
Het is ook een proces. De aard van het probleem verandert
met iedere verschuiving (eh, ja, nee, nou ja eh ….).
Je krijgt contact met een bepaald gevoel en je zegt: “Dat
is het”. Dan voel je eronder, ernaast of erachter nog
iets anders en je zegt “Nou, achteraf bekeken is het
dat toch niet, eigenlijk”. En als je klaar bent is het
probleem niet hetzelfde als je dacht toen je begon.
Het ervaren gevoel (felt sence) hierover ondergaat een verandering.
Stiltes laten zodat de cliënt kan focussen.
- Ga terug naar dat gevoel en vraag nu wat in dat hele
gevoel “……” is (in de …. Vul
je het woord in, of het handvat, dat bij je opkwam)
- Benader het gevoel van op een aanvaardende manier, stel
je er niet tegenover op, zoals een boze vader of moeder.
Je gevoelens accepteren is niet genoeg. Alleen contact maken
met je gevoelens brengt vaak géén verandering,
maar enkel steeds hetzelfde gevoel. Je moet een groter, ruimer,
vaag ervaren gevoel (felt sence) zich laten vormen.
Wat het lichaam weet:
1. Er is een soort lichamelijk gewaar zijn dat ons leven
ingrijpend beïnvloedt; een gewaar zijn dat gebruikt
kan worden als instrument om ons te helpen bij het bereiken
van onze persoonlijke doeleinden. _ ervaren gevoel (felt
sence)
2. Dit ervaren gevoel zal verschuiven als je het op de juiste
manier benadert. Het zal al veranderen als je er contact
mee krijgt. Zodra je ervaren gevoel van een situatie verschuift,
betekent dit dat jij verandert en daarmee ook je leven.
Het ervaren gevoel (felt sence):
- niet geestelijk maar
- lichamelijke, fysieke ervaring
- het is lichamelijk gewaar zijn van een situatie, een
bepaalde persoon of een gebeuren
- doet zich aan je voor als één enkele (zij
het vaak raadselachtige en gecompliceerde) lichamelijke
gewaarwording (? een vorm van gedachten, woorden, ..)
Voorbeeld:
- denk aan 2 mensen die je graag hebt, schenk aandacht aan
de innerlijke uitstraling van beiden; je krijgt dit in één
gevoel per persoon, niet in afzonderlijke stukjes. Waar
zit al die info? In je lichaam (biologische computer). Alles
wat je weet van iemand wordt door je lichaam in 1x gepresenteerd:
in de vorm van 1 grootse, alles overheersende herkenning:
een totaal ervaren gevoel.
- Waarom gedraag je je bij de ene zo en bij de andere anders.
Daar komt weinig denkwerk bij te pas. Je lichaam weet dat.
- Felt sence is géén emotie, maar
kan wel emoties omvatten.
- Op een emotie kan je nog gemakkelijk een woord plakken;
dat is moeilijker voor felt sence, is veel gecompliceerder
en vager
Wat is onze gebruikelijke manier om met een probleem om
te gaan?
- Probleem kleineren
- Analyseren
- Het gevoel “onder ogen” zien
- Jezelf vermanend toespreken
- Je in het gevoel laten wegzakken
- Dat haalt allemaal niets uit ! Want de moeilijkheid zit
in je lijf, dat moet je fysiek aanpakken met focussen !
Een fysieke verschuiving teweegbrengen (om aan te duiden
dat het niet in de geest gebeurt) bv een zucht, ontspannig,
…
Dat felt sence, ervaren gevoel, kan je ook vergelijken met:
je bent iets vergeten, maar je weet niet wat,.. je zou er
zou kunnen opkomen, …
Conclusie:
je kunt verandering in je binnenste zich
voelen voltrekken
Focussen kan je ook een actieve introspectie noemen !
Wat focussen niet is en wel is:
- niet: een manier om met jezelf te praten
- niet: je aan je buitenkant opstellen en op jezelf inpraten
- wel = luisteren naar wat er van binnenuit in je opkomt
- wel = jezelf vriendelijk vragen: wat scheelt eraan + je
onthoudt je van een antwoord. Laat antwoorden vanuit je
binnenste opkomen
- niet: een analyse (zelfanalyse zal de vastgelopen situatie
nog onderstrepen); gevolg: je wordt er pessimistisch van
- wel = optimistisch, er kan iets veranderen, de mens als
proces, je creëert verandering door juist te focussen
- wel = contact leggen met het lichamelijk ervaren gevoel
van het hele probleem en alles wat ermee samenhangt
- wel = je ervaart lichamelijke verschuivingen in de manier
waarop het aanvoelt. Deze verschuivingen geven aan dat er
daarbinnen iets verandert aan een verkrampte toestand
- wel = gebruik maken van lichamelijk “weten”
Opm.: sommige dingen kunnen voorbij schieten aan je verstand;
de lichamelijke verschuiving wordt wel opgeslagen in je
lichaam; je ervaren gevoel van het “probleem”
kan subtiel veranderd zijn, die zich voltrekken in je lichaam,
niet in je verstand.
- niet: alleen een gewaarwording in je lichaam
- wel: = fysieke besef van het lichaam van een probleem,
een zorg of situatie
- wel: = een fysiek gevoel van de betekenis ervan
opm.: zuiver lich. Gewaarwordingen die géén
verband houden met enig aspect van je leven, laat je gewoon
voorbijgaan
- niet: het ervaren van sterke emoties;
- wel: = ervaren gevoel is het ruimere aanvankelijk onduidelijke,
onherkenbare onbehagen, dat het hele probleem (dat alles)
in je lichaam veroorzaakt; wijze waarop je lichaam het hele
probleem draagt.
- wel: = om het zich te laten vormen moet je wat afstand
nemen van de vertrouwde emotie. Het ervaren gevoel is groter,
minder intens, makkelijker te ervaren en veel meer omvattend.
Een woord als handvat zal vaak een woord zijn dat weinig
over het probleem zegt, eerder een passend woord (of beeld)
over jezelf: “lusteloos”, “gespannen”,
“niet in beweging te krijgen”, “een brok
zenuwen”. Zulke woorden helpen je om de hoedanigheid
vast te houden van het nog als onduidelijk ervaren gevoel.
Wat als je géén ervaren gevoel kan ontdekken
?
- In de fase erachter komen hoe het hele probleem aanvoelt.
1. Vgl met een golfspeler: je bent er klaar voor, je voelt
dat in je lichaam: niet in je verstand
2. Vgl. je wil tussenkomen bij een discussie: je hebt alleen
het “ervaren gevoel” wat je wil overbrengen;
de juiste woorden komen tijdens het spreken in ons op. Je
zoekt dat in je lichaam.